Πτηνοπαρατήρηση στην Κύπρο

Η Κύπρος είναι το τρίτο μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου με έκταση 9250 km2. Η θέση της είναι ιδιαίτερα σημαντική για τα πουλιά καθώς βρίσκεται σε έναν από τους μεγαλύτερους μεταναστευτικούς διαδρόμους της Μεσογείου. Με την Αφρική στα νότια της, την Τουρκία και την κεντρική Ευρώπη στα βόρεια και την Συρία και Μέση Ανατολή στα ανατολικά, η Κύπρος αποτελεί σημαντικό σταθμό για τα μεταναστευτικά πουλιά που χρησιμοποιούν το νησί δύο φορές το χρόνο καθώς ταξιδεύουν μεταξύ Αφρικής, Ευρώπης και Ευρασίας.

Πάνω από 200 είδη περνούν από την Κύπρο κατά την μετανάστευσή τους ενώ τα μόνιμα φωλεάζοντα είδη είναι χαμηλά σε αριθμό, με περίπου 60 κοινά φωλεάζοντα είδη και άλλα 30 περίπου μεταναστευτικά που φωλιάζουν στην Κύπρο. Ο συνολικός καταγεγραμμένος αριθμός πουλιών στην Κύπρο είναι περίπου 400 είδη.

Η Κύπρος φιλοξενεί δύο ενδημικά είδη, την Κυπριακή Σκαλιφούρτα, Oenanthe cypriaca και τον Τρυπομάζη Sylvia melanothorax. Επιπλέον υπάρχουν τέσσερα ενδημικά υποείδη, το Κυπριακό Θουπί Otus scops cyprius, ο Πέμπετσος Parus ater cypriotes, ο Δενδροβάτης Certhia brachydactyla dorotheae και η Κίσσα Garrulus glandarius glaszneri. Πληροφορίες για τα ενδημικά είδη και υπο-είδη της Κύπρου μπορείτε να βρείτε εδώ.

Ο Πτηνολογικός παρήγαγε ένα ενημερωτικό φυλλάδιο για πτηνοπαρατήρηση (μόνο στα Αγγλικά) στην Κύπρο στο οποίο παρουσιάζονται οι πιο σημαντικές περιοχές για πτηνοπαρατήρηση στην Κύπρο καθώς και χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τα πουλιά που μπορεί κανείς να δει στην Κύπρο καθώς και ποιες εποχές.

Μετανάστευση την Άνοιξη

Η ανοιξιάτικη μετανάστευση αρχίζει στην Κύπρο νωρίς το Φεβρουάριο με την άφιξη των πρώτων Χελιδονιών και Σκαλιφούρτων, όπως τη Διπλοσκαλιφούρτα και τη Στακτοσκαλιφούρτα, και με την Καλοχρονιά να φθάνει γύρω στο τέλος του μήνα. Ο Πουπούξιος έρχεται στις αρχές Μαρτίου και μέχρι το τέλος του μήνα η ανοιξιάτικη μετανάστευση είναι σε πλήρη εξέλιξη με την άφιξη Ασπροσιάχινων, Θερκοπουλιών, Κορυδαλλών, Γαλουδιών, Ζευκαλατών, Ισπανικών Σκαλιφούρτων, Συλβίιδων (περιλαμβανομένων Εληοβατών και Μαυροφτερουδιών), Σιταροπουλιών και Τσακροπιτίλλων. Η μετανάστευση συνεχίζει μέχρι τις αρχές Απριλίου με την επιπλέον άφιξη των διαφόρων Ερωδιίδων, Παρυδάτιων, Κορακοειδών, Μελισσοφάγων, Τριβιτούρων, Κλορκών και Τιρίλινγκων. Προς τα τέλη Απριλίου η μετανάστευση των στρουθιόμορφων πέφτει αλλά αυτή των παρυδάτιων συνεχίζεται, με την πιθανότητα να συνεχίσει και τον Μάιο.

Κουταλάς © D.Nye

Πουλιά που φωλιάζουν στην Κύπρο

Πουλιά που φωλιάζουν συμπεριλαμβάνουν τον Γύπα, το Περτικοσιάχινο, τον Μαυρομμάτη, το Σιαχινολάγουδο, την Καλοχρονιά, την Κράγκα, την ενδημική Σκαλιφούρτα, την Τριβιτούρα, τη Δακκαννούρα και το Σιταροπούλλι.

Γύπας © D. Walker

Φθινοπωρινή Μετανάστευση

Η φθινοπωρινή μετανάστευση αρχίζει νωρίς τον Αύγουστο με την άφιξη των Αετομαχίδων. Τα Στρουθιόμορφα είναι λιγότερο προφανή το φθινόπωρο παρά την άνοιξη. Περί τα τέλη Αυγούστου / αρχές Σεπτεμβρίου, Νυφογερανοί σταματούν στην Αλυκή Ακρωτηρίου και μπορεί κανείς να τους δει περιστασιακά να πετούν πάνω από άλλα μέρη του νησιού. Το φθινόπωρο είναι η εποχή που περνούν από το νησί αρπακτικά, όπως Ασπρόγυπες, Φλυαρογεράκες, μεγάλοι αριθμοί Μελισσοσιάχινων, Γυπογεράκες, Μαυροφάλκονα, Κιρκινέζια, Μαυροπελαργοί και Ασπροπελαργοί. Η φθινοπωρινή μετανάστευση συνεχίζεται μέχρι τον Οκτώβρη όταν αρχίζουν να καταφθάνουν οι χειμερινοί επισκέπτες.

Μαυροφάλκονο © D. Nye

Βουνοσκαλιφούρτα © A. Stoecker

Χειμερινοί Επισκέπτες

Οι χειμερινοί μήνες μπορούν να είναι επίσης πολύ παραγωγικοί, αλλά έχουν ένα βορειοευρωπαϊκό ‘αέρα’, ενώ διατηρούν ταυτόχρονα την άφιξη των ανατολικών ειδών πουλιών. Οι αριθμοί των παπιών αυξάνονται και υπάρχει ένα μικρό διαχειμάζον σμήνος Αρκόσιηνων. Είδη όπως ο Καρβουνιάρης, Κοκκινολαίμης και η Τζίκλα είναι κοινά, με Γαλαζολαίμηδες και Καλαμοπιτίλλες να βρίσκονται σε ελώδεις περιοχές και με Κελαηδόστρουθους, Κοτσινότζικλες, Τρυγονότζικλες, Τριζάρες, Βασιλογιαννούδια, Χειμωνόσπιννους και Θκιολαρούδια να υπάρχουν σε μικρότερους αριθμούς. Οι Παπαθκιές είναι πολύ κοινές και μπορεί να περιλαμβάνουν Ανατολικές φυλές όπως την ‘Αρμένικη’.

Η Βουνοσκαλιφούρτα διαχειμάζει στην Κύπρο τον χειμώνα σε κατάλληλους για αυτή βιότοπους και ο Βραχοβάτης βρίσκεται σε βράχους ή φαράγγια, αλλά χρειάζεται προσπάθεια για να εντοπίσει κανείς και τα δύο αυτά είδη. Το χειμώνα μπορεί ακόμη να δει κανείς κάποια σπάνια πουλιά όπως τον Πετρόστρουθο και τη Βουνοπιτίλλα, τα οποία παρατηρούνται περιστασιακά, ανάμεσα σε άλλα ανατολικο-ευρωπαϊκά είδη.

Το χειμώνα μπορεί κανείς να παρατηρήσει περιστασιακά Πελαγόμυχους και Θαλασσόμυχους στη θάλασσα γύρω από την Κύπρο, αλλά εκτός αυτών, η θάλασσα είναι σχετικά ήσυχη και χρειάζεται προσπάθεια να βρει κανείς χειμερινά θαλασσοπούλια εκτός από τους μόνιμους και διαχειμάζοντες γλάρους (που περιλαμβάνουν Αετόγλαρους και Θαλασσοκόρακες ή Κορμοράνους).

Κορμοράνος © J. Stapley

Μάθετε περισσότερα

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτό τον χρήσιμο οδηγό (μόνο στα Αγγλικά) που περιλαμβάνει μια επιλογή από τοποθεσίες που μπορείτε να επισκεφθείτε για παρατήρηση πουλιών. Ο οδηγός εξηγεί πώς να φτάσετε στο χώρο και τα είδη των πουλιών που μπορείτε να δείτε αφού φτάσετε εκεί.

Η φύση σε χρειάζεται

Με κάθε νέο μέλος, η φωνή μας γίνεται πιο δυνατή και οι προσπάθειές μας για τη διαφύλαξη των πολυτιμότερων περιοχών της Κύπρου πιο αποτελεσματικές. Μπορείς κι εσύ να συνδράμεις στις προσπάθειές μας να προστατεύσουμε την κυπριακή φύση με τη συνδρομή σου.

Γίνε μέλος σήμερα