Την περασμένη εβδομάδα αφίχθηκαν αεροπορικώς ακόμη 15 γύπες από την Ισπανία στο πλαίσιο του προγράμματος «Ζωή με τους Γύπες» για τη διάσωση του απειλούμενου Πυρόχρου Γύπα Gyps fulvus. Συνολικά, στο πλαίσιο του προγράμματος, έχουν μεταφερθεί στην Κύπρο 44 γύπες, 29 από τους οποίους έχουν ήδη απελευθερωθεί στην κυπριακή ύπαιθρο.

Οι 15 γύπες μεταφέρθηκαν σε ειδικό κλωβό εγκλιματισμού της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας στην επαρχία Λεμεσού όπου θα παραμείνουν για διάστημα 6 μηνών τουλάχιστον. Όπως και με τους προηγούμενους γύπες που απελευθερώθηκαν, στα πουλιά θα τοποθετηθούν δορυφορικοί πομποί για την παρακολούθηση των κινήσεων τους, καθώς και για την έγκαιρη παρέμβαση διάσωσής τους σε περίπτωση που κάποιο πουλί αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα.

Όπως προαναφέρθηκε, η εισαγωγή των Γυπών έγινε από την Ισπανία, καθώς η χώρα φιλοξενεί το 90-95% των γυπών της Ευρώπης, με τον πληθυσμό του Πυρόχρου Γύπα να αριθμεί 30.000 ζευγάρια. Τα πουλιά που επιλέχθηκαν για μεταφορά στην Κύπρο ήταν νεαρά άτομα που εκκολάφθηκαν στην Ισπανία και τα οποία κατέληξαν στο νοσοκομείο άγριας ζωής AMUS εξαιτίας κάποιου τραυματισμού ή αδυναμίας. Αφού έλαβαν περίθαλψη και ανάρρωσαν πλήρως, επιλέγηκαν για το πρόγραμμα ενίσχυσης του πληθυσμού της Κύπρου με τη στήριξη του Vulture Conservation Foundation, οι οποίοι οργάνωσαν τη διαδικασία της μεταφοράς των πουλιών και μοιράστηκαν την εμπειρογνωμοσύνη τους σχετικά με την εισαγωγή πουλιών για σκοπούς ενίσχυσης του τοπικού πληθυσμού.

© Silvio A. Rusmigo

Η εισαγωγή πουλιών από άλλες περιοχές με σκοπό την ενδυνάμωση και διατήρηση πληθυσμών απειλούμενων ειδών είναι μια διαδεδομένη πρακτική σε όλο τον κόσμο. Λόγω του εξαιρετικά μικρού αριθμού γυπών που έχει πλέον η Κύπρος, του αργού ρυθμού αναπαραγωγής του είδους και των συχνών δηλητηριάσεων από φόλες, ο πληθυσμός του Γύπα στην Κύπρο δεν μπορεί να ανακάμψει χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Μάλιστα, βάσει μελέτης που εκπόνησε το Vulture Conservation Foundation, προβλέπεται ότι ο κυπριακός πληθυσμός θα εξαφανιστεί μέσα στα επόμενα 15 χρόνια, αν η συχνότητα δηλητηριάσεων παραμείνει στα υψηλά επίπεδα που βρίσκεται σήμερα (4 περιστατικά δηλητηρίασης κάθε 5 χρόνια). Αν όμως μέσω δράσεων διατήρησης, όπως η αντιμετώπιση της χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων, που αποτελεί τη σοβαρότερη απειλή για το είδος, καταφέρουμε να μειώσουμε τη συχνότητα δηλητηριάσεων κατά 90% (δηλ. ένα περιστατικό κάθε 10 χρόνια) και αν ταυτόχρονα ενισχύσουμε τον πληθυσμό με εισαγωγή πουλιών θα πετύχουμε την ανάκαμψη του πληθυσμού μέσα στα επόμενα 25 χρόνια.

Από τα 29 ισπανικά πουλιά που έχουν απελευθερωθεί μέχρι σήμερα, έχει καταγραφεί η απώλεια 4 πουλιών. Δύο λόγω του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας (ένα λόγω πρόσκρουσης σε εναέρια ηλεκτρικά καλώδια και ένα λόγω ηλεκτροπληξίας), ένα λόγω δηλητηρίασης και ένα λόγω αποπροσανατολισμού.

Ήδη στο πλαίσιο του προγράμματος «Ζωή με τους Γύπες» υλοποιούνται δράσεις για την αντιμετώπιση των αιτιών που προκαλούν θνησιμότητα στον πληθυσμό. Για τη θνησιμότητα λόγω του ηλεκτρικού δικτύου, η ομάδα του έργου είναι σε επικοινωνία με την ΑΗΚ για τη σήμανση των εναέριων γραμμών με υψηλό ρίσκο πρόσκρουσης, καθώς και τη μόνωση πυλώνων για μείωση του ρίσκου ηλεκτροπληξίας. Όσον αφορά την αντιμετώπιση της απειλής της δηλητηρίασης υλοποιούνται δράσεις όπως η λειτουργία δύο ομάδων σκύλων ανίχνευσης δηλητηριασμένων δολωμάτων που περιπολούν ακούραστα την κυπριακή ύπαιθρο. Οι ομάδες αυτές διαδραματίζουν σημαντικό και κρίσιμο ρόλο στην ανίχνευση και την πρόληψη περιστατικών δηλητηρίασης στην ύπαιθρο, συμβάλλοντας στη διατήρηση όχι μόνο του Γύπα, αλλά και άλλων ειδών άγριας ζωής ευάλωτων στη δηλητηρίαση, καθώς και στην προστασία ζώων συντροφιάς, όπως σκύλοι και γάτες. Επίσης, χάρη στη συνεργασία όλων των αρμόδιων υπηρεσιών και φορέων, τον περασμένο Δεκέμβριο και για πρώτη φορά στην Κύπρο συγκεκριμένο πρόσωπο συνδέθηκε με την παράνομη τοποθέτηση δηλητηριασμένου δολώματος και σε αυτό επιβλήθηκε από την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας και την Αστυνομία εξώδικο πρόστιμο 21.000 ευρώ για το αδίκημα της θανάτωσης άγριων απειλούμενων πτηνών με τη χρήση δηλητηρίου και το αδίκημα της εκ προθέσεως θανάτωσης και/ή σύλληψης προστατευόμενου άγριου πτηνού.

Η ομάδα του προγράμματος “Ζωή με τους Γύπες” ευχαριστεί όλους όσοι συνέβαλαν στην εισαγωγή των πουλιών:

• Τη Hermes Airports για την παροχή προσβάσεως στους χώρους του αεροδρομίου κατά την άφιξη των πουλιών.
• Τη Lufthansa για τη μεταφορά των πουλιών
• Την ΕΕ και το πρόγραμμα LIFE και το Tasso Leventis Conservation Foundation που συγχρηματοδοτούν αυτή την προσπάθεια.
• Όλους τους εμπλεκόμενους φορείς που στηρίζουν αυτή την προσπάθεια.