Προστασία περιοχών

Προστασία περιοχών

Μπορεί κανείς να δει πουλιά παντού στην Κύπρο. Υπάρχουν όμως σημαντικά είδη πουλιών τα οποία συγκεντρώνονται σε μεγαλύτερους αριθμούς σε περιοχές με μεγάλη σημασία. Αυτές είναι οι 34 Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά και τη Βιοποικιλότητα (IBAs), που αναγνωρίστηκαν από το BirdLife Cyprus και έγιναν αποδεκτές από το BirdLife International. Οι IBAs είναι περιοχές προτεραιότητας για τη διατήρηση των πουλιών, βάσει διεθνώς συμφωνημένων και τυποποιημένων κριτηρίων.

Το BirdLife διασφάλισε την αναγνώριση των IBAs στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως τη βάση για τον καθορισμό Ζωνών Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) στα πλαίσια της Οδηγίας για τα Πουλιά, αποτελώντας μέρος του δικτύου Natura 2000: το μεγαλύτερο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών στον κόσμο.

Ποιο είναι το πρόβλημα;

Παρόλο που σχεδόν το 29% της έκτασης της Κύπρου βρίσκεται υπό τη νομική προστασία του δικτύου προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 σύμφωνα με νόμους που μεταφέρουν την Οδηγία για του Οικοτόπους και την Οδηγία για τα Πουλιά στο εθνικό δίκαιο, η απώλεια και η υποβάθμιση πολύτιμων βιοτόπων αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες απειλές για τα πουλιά στο νησί.

Η αλλαγή χρήσης της γης από φυσική, ημι-φυσική και παραδοσιακή σε τεχνητή και αστική είχε μεγάλη επίδραση στα προστατευόμενα φυσικά μέρη της Κύπρου, ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες. Σε τέτοιο βαθμό, που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε την Κύπρο να διορθώσει αυτήν της την αποτυχία και να προστατεύσει τις περιοχές Natura 2000. Είναι ενδεικτικό ότι ο ρυθμός στεγανοποίησης του εδάφους λόγω της αστικής ανάπτυξης και των κατασκευών ήταν σε μεγάλο βαθμό σταθερά υψηλότερος στην Κύπρο από οποιαδήποτε άλλη χώρα της ΕΕ και ότι η Κύπρος είχε διπλάσια πυκνότητα σε αυτοκινητόδρομους από τον μέσο όρο της ΕΕ το 2012.

 

Ποια είναι η λύση;

Η Κύπρος διαθέτει ένα πολύ ισχυρό εργαλείο στην εργαλειοθήκη της για την προστασία των σημαντικών φυσικών περιοχών. Εάν εφαρμοστεί σωστά, το δίκτυο Natura 2000 και οι σχετικοί κοινοτικοί και εθνικοί νόμοι μπορούν να διασφαλίσουν την επιβίωση των πιο πολύτιμων και απειλούμενων ειδών και οικοτόπων, σε συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες και τους ανθρώπους.

Τι κάνουμε εμείς;

Εργαζόμαστε για την εξασφάλιση του καθορισμού, της προστασίας, της ευνοϊκής διαχείρισης, της παρακολούθησης, της προώθησης, της αποκατάστασης και της επαρκούς χρηματοδότησης για αυτές τις περιοχές, προς όφελος των πουλιών, της ευρύτερης βιοποικιλότητας και των ανθρώπων. Δουλεύουμε τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μέσω του BirdLife Europe and Central Asia.

Σε εθνικό επίπεδο

  • Επικαιροποιήσαμε τον κατάλογο των IBAs, δημιουργώντας την πιο ολοκληρωμένη, γεωγραφικά πλήρης και ενημερωμένη λίστα των σημαντικών περιοχών για πουλιά που αναπαράγονται στην Κύπρο ή την επισκέπτονται.
  • Ασκούμε πίεση στα κέντρα αποφάσεων για τον κατάλληλο καθορισμό των IBAs σε περιοχές Natura 2000, ώστε να απολαμβάνουν νομική προστασία. Όλες οι IBAs κάτω από τον αποτελεσματικό έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας και εντός των Κυρίαρχων Βρετανικών Βάσεων συμπεριλήφθηκαν στο δίκτυο Natura 2000 ή καθορίστηκαν ως ισότιμες περιοχές. Ωστόσο, ορισμένες περιοχές είναι σημαντικά μικρότερες από τις αντίστοιχες IBAs – κυρίως η Χερσόνησος του Ακάμα.
  • Προσπαθούμε να διασφαλίσουμε ότι οι θαλάσσιοι βιότοποι προστατεύονται, πιέζοντας για τον χαρακτηρισμό θαλάσσιων ΖΕΠ, μεταξύ άλλων δράσεων. 
  • Συμμετέχουμε ενεργά ως μέλη κυβερνητικών επιτροπών που αξιολογούν τις επιπτώσεις διαφόρων έργων ή σχεδίων στις περιοχές Natura 2000 και στο ευρύτερο περιβάλλον. 
  • Κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου σε περιπτώσεις όπου δόθηκε το πράσινο φως σε σχέδια ή έργα που ενδέχεται να επηρεάσουν τις περιοχές Natura 2000 χωρίς να έχουν συμμορφωθεί με τις σχετικές Οδηγίες και χωρίς να διασφαλίσουν ότι δεν θα έχουν επιπτώσεις. Παραδείγματα αποτελούν οι επιτυχημένες εκστρατείες μας για την προστασία της Χερσονήσου Ακρωτηρίου και του Ακάμα από επικίνδυνες προτάσεις για αλλαγές πολεοδομικών ζωνών.
  • Λειτουργούμε ως φύλακες μέσω του δικτύου των αφοσιωμένων μας μελών ή μέσω αναφορών από το κοινό για παράνομες ή μη αδειοδοτημένες παρεμβάσεις σε περιοχές Natura 2000, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου προς την κυβέρνηση και το κοινό.
  • Πιέζουμε για τη λήψη και εφαρμογή κατάλληλων μέτρων διατήρησης για τις περιοχές Natura 2000 στην Κύπρο. Στόχος μας είναι οι περιοχές αυτές να απολαμβάνουν ευνοϊκή διαχείριση με συγκεκριμένους στόχους που να αντιστοιχούν στις οικολογικές απαιτήσεις της κάθε περιοχής. Για τον σκοπό αυτό, συνάψαμε κυβερνητική προσφορά (ως μέρος μιας κοινοπραξίας) για τη σύνταξη Διαχειριστικών Σχεδίων για όλες τις ΖΕΠ. Τώρα πιέζουμε για να αποκτήσουν νομική υπόσταση τα μέτρα που περιλαμβάνονται στα Διαχειριστικά Σχέδια, μέσω της έκδοσης Διαταγμάτων Διαχείρισης.
  • Συμμετείχαμε σε δυο μεγάλης κλίμακας έργα αποκατάστασης περιοχών σε δυο IBAs/ΖΕΠ κατά την τελευταία δεκαετία: το έργο LIFE Oroklini (2012-2015) και το έργο για την αποκατάσταση του Λιβαδιού Ακρωτηρίου (2015-2017) για την αποκατάσταση και διαχείριση αυτών των σημαντικών υγροτόπων. Τα επιτυχημένα αυτά έργα ήταν αποτέλεσμα της στενής συνεργασίας με αρμόδια τμήματα και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη και αποτελούν απόδειξη της δουλειάς που έχει γίνει για να βοηθηθούν οι περιοχές αυτές και να ανακάμψουν, δίνοντας σε πουλιά και άλλη άγρια ζωή ένα τόπο να ευδοκιμήσουν αλλά και την ευκαιρία στον κόσμο να τα απολαμβάνει. Ηγούμαστε τώρα σε συνεργασία με άλλους φορείς ενός τρίτου έργου, το οποίο στοχεύει στην αποκατάσταση σημαντικών οικοτόπων. στο Ακρωτήρι και το Κάβο Πύλα (2021-2024).
  • Συμμετέχουμε ως εταίροι στο μακροπρόθεσμο και μεγάλης κλίμακας έργο LIFE IP Physis project, αφοσιωμένο στη σωστή διαχείριση όλων των περιοχών Natura 2000. 
  • Πιέζουμε για την κατάλληλη χρηματοδότηση των περιοχών Natura 2000.
  • Προωθούμε τις περιοχές Natura 2000 μέσω ευαισθητοποίησης και των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων μας.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο

Συμμετέχουμε σε εκστρατείες που στοχεύουν στην ορθή εφαρμογή των Οδηγιών για τα Πουλιά και τους Οικοτόπους στην Ευρώπη.

Συγκεκριμένα, το 2015 συμμετείχαμε στην εκστρατεία Nature Alert με στόχο την υπεράσπιση των νόμων της ΕΕ για τη φύση από την αναθεώρηση και αποδυνάμωση τους. Περισσότεροι από 500.000 άνθρωποι ένωσαν τη φωνή τους με τη δική μας, ζητώντας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να κρατήσει τις Οδηγίες ως έχουν και να ζητήσει καλύτερη εφαρμογή. Αυτή η εκστρατεία κατέληξε σε μεγάλη νίκη, αφού η Επιτροπή συμφώνησε ότι οι Οδηγίες είναι κατάλληλες για τον σκοπό που έχουν να επιτελέσουν και χρειάζονται καλύτερη εφαρμογή.

Το 2021, συμμετείχαμε στην εκστρατεία Restore Nature ζητώντας την άμεση αποκατάσταση της φύσης σε ολόκληρη την Ευρώπη. Συνολικά, 104.188 πολίτες στήριξαν την εκστρατεία, ζητώντας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παραδώσει μία νέα Οδηγία για να αποκατασταθεί η φύση και να αντιστραφεί η καταστροφική πορεία της φύσης στην Ευρώπη και πέρα από αυτή.

elGreek
Scroll to Top