Πώς να ξεκινήσεις πτηνοπαρατήρηση

Πώς να ξεκινήσεις πτηνοπαρατήρηση

Η παρατήρηση πουλιών είναι μια ενασχόληση που μπορεί να απολαύσει κανείς οπουδήποτε και οποτεδήποτε. Αν είσαι αρχάριος/α, θα βρεις ότι η αναγνώριση πουλιών έχει τις δυσκολίες της κάποτε, αλλά η πρόκληση αυτή δεν είναι παρά μέρος της ομορφιάς της πτηνοπαρατήρησης. Όμως, η πτηνοπαρατήρηση είναι κάτι περισσότερο από απλή αναγνώριση πουλιών. Μέσα από την ενασχόληση αυτή, μπορείς να μάθεις περισσότερα για τις συμπεριφορές των πουλιών, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και τη σχέση τους με τον φυσικό κόσμο γύρω τους. Ακόμη κι αν δεν είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε ένα πουλί, παρατηρώντας το και μόνο είναι καμιά φορά αρκετό για να συνδεθούμε με τη φύση.

Εξοπλίσου

Αν και είναι δυνατό να δούμε και να ακούσουμε πολλά πουλιά χωρίς κανένα εξοπλισμό, η εμπειρία αποκτά μεγαλύτερο ενδιαφέρον όταν μπορούμε να δούμε τις λεπτομέρειες ενός πουλιού με τη βοήθεια ενός ζευγαριού κιαλιών ή ενός τηλεσκοπίου. Στην αρχή, δεν χρειάζεται να ανησυχείς για τον τύπο κιαλιών που χρησιμοποιείς επειδή υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί τύποι, ο καθένας με τα δικά του πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα (και τιμή), για τους οποίους θα μάθεις στην πορεία.

Σιγουρέψου ότι χρησιμοποιείς τον κατάλληλο οδηγό αναγνώρισης για την περιοχή/χώρα στην οποία βρίσκεσαι, καθώς οι οδηγοί διαφέρουν ανά περιοχή λόγω των διαφορετικών ειδών που απαντούν εκεί. Για την Κύπρο, συστήνουμε την ελληνική έκδοση του οδηγού αναγνώρισης πουλιών Collins με τίτλο "Τα πουλιά της Ελλάδας, της Κύπρου και της Ευρώπης"

Μιας και η πτηνοπαρατήρηση είναι υπαίθρια δραστηριότητα, θα χρειαστεί να είσαι κατάλληλα ντυμένη/ος για να βρίσκεσαι έξω στην ύπαιθρο για αρκετή ώρα, κάτι που είναι πολλές φορές αναπόφευκτο. Στην Κύπρο είναι απαραίτητο να έχεις καπέλο και ανά τακτά διαστήματα να βάζεις αντηλιακό, προκειμένου να προστατεύεσαι από την ηλιακή ακτινοβολία. Είναι επίσης απαραίτητο να έχεις νερό μαζί σου, ιδιαίτερα το καλοκαίρι που οι θερμοκρασίες είναι αρκετά υψηλές. 

© Silvio A. Rusmigo

Προετοιμάσου

Μπορείς να ξεφυλλίζεις το βιβλίο αυτό για μερικά λεπτά κάθε μέρα έτσι ώστε να αρχίσεις σιγά σιγα να εξοικειώνεσαι με τα διάφορα είδη πουλιών που απαντούν στην περιοχή σου. Μην ανησυχείς προς το παρόν αν και πώς θα αναγνωρίσεις ένα είδος. Μάθε απλά τι πουλιά μπορεί να βρίσκονται εκεί κοντά. 

Η παρατήρηση πουλιών, εκτός από την όραση, βασίζεται και στην ακοή. Συνήθως, το πρώτο σημάδι της παρουσίας ενός πουλιού είναι ο ήχος του. Τα πουλιά χρησιμοποιούν κελαηδήματα (πιο μεγάλα σε διάρκεια) και καλέσματα (πιο σύντομα σε διάρκεια) για να υπερασπιστούν την περιοχή τους, να προειδοποιήσουν για κίνδυνο, να ειδοποιήσουν ότι βρήκαν τροφή, να προσελκύσουν ταίρι και να καλέσουν τα μικρά τους ή άλλα πουλιά του είδους τους. Κάθε είδος πουλιού έχει τους δικούς του μοναδικούς ήχους. Με εξάσκηση θα μπορέσεις σιγά σιγά να αναγνωρίζεις είδη πουλιών μόνο από τα κελαηδήματα και τα καλέσματά τους.

Αν δεν έχεις ακόμη ένα οδηγό αναγνώρισης, μπορείς να επισκεφθείς την ιστοσελίδα Πουλιά Α-Ω για να ξεκινήσεις να εξοικειώνεσαι με τα πιο κοινά πουλιά της Κύπρου και τους ήχους τους.


Να θυμάσαι ότι για κάποια είδη το φτέρωμα αλλάζει ανάλογα με την εποχή και την ηλικία του πουλιού, και μπορεί να διαφέρει επίσης μεταξύ θηλυκού και αρσενικού.

Πότε και πού

Συνήθως, οι καλύτερες ώρες να παρατηρήσεις τα πουλιά είναι νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα. Όταν έχει άνεμο ή βρέχει πολύ, όμως, τα πουλιά δεν είναι πολύ δραστήρια. Κάθε εποχή επιφυλάσσει διαφορετικά είδη πουλιών, και καμιά φορά σε διαφορετικές τοποθεσίες. Στο νησί μας έχουν καταγραφεί περισσότερα από 280 μεταναστευτικά είδη πουλιών και πολλά από αυτά θα τα δεις εδώ συγκεκριμένους μήνες του χρόνου, είτε κατά τη διάρκεια των μεταναστευτικών περιόδων, την άνοιξη και το φθινόπωρο, ή κατά τους χειμερινούς μήνες.

Άρχισε από κάπου κοντά στο σπίτι σου. Ο κήπος σου, η γειτονιά σου ή ένα κοντινό πάρκο μπορεί να επιφυλάσσουν πολλές εκπλήξεις. Όσο αποκτάς εμπειρία, μπορείς να αρχίσεις να εξερευνάς πιο μακρινές και φυσικές περιοχές, όπως οι υγρότοποι, η ύπαιθρος και τα δάση, συμπεριλαμβανομένων περιοχών με μονοπάτια της φύσης ή και παρατηρητήρια. Σε όλη την Κύπρο, υπάρχουν περιοχές που φιλοξενούν πολλά είδη πουλιών, γιατί εκεί βρίσκουν καταφύγιο, τροφή και χώρο για να φωλιάσουν. Βέβαια κάποια είδη πουλιών θα τα βρεις σε όλο το νησί, ακόμη και στις πόλεις.

Αν θες να μάθεις τι πουλιά έχουν παρατηρηθεί τελευταία και πού, μπορείς να επισκεφθείς τη σελίδα με τις πρόσφατες παρατηρήσεις στον σύνδεσμο πιο κάτω.

Επιλεγμένο προϊόν

Birdwatching in Cyprus: Where to go and what to look out for | Αγγλική έκδοση

Τιμή: €18.00

Η Κύπρος είναι ένας σημαντικός τόπος για τα πουλιά σε τοπικό και διεθνές επίπεδο. Πάνω από 400 είδη πουλιών έχουν καταγραφεί εδώ, τα περισσότερα μεταναστευτικά. Ο οδηγός “Birdwatching in Cyprus: Where to go and what to look out for” παρουσιάζει δέκα τοποθεσίες για παρατήρηση πουλιών, καθώς και τα είδη που απαντούν στην κάθε τοποθεσία, μαζί με λεπτομερείς χάρτες και οδηγίες για το πώς να φτάσει κανείς εκεί. Αναφέρει επίσης εν συντομία ακόμη έξι αξιόλογες τοποθεσίες για παρατήρηση πουλιών και περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο κατάλογο των πουλιών της Κύπρου.

cover-scaled
1-scaled
2-scaled
3-scaled
5-scaled
DSF2021
cover-scaled
1-scaled
2-scaled
3-scaled
5-scaled
DSF2021

Κράτα σημειώσεις

Καταγράφοντας τις παρατηρήσεις σου και τις εμπειρίες σου σε ένα μικρό σημειωματάριο, οξύνεις την παρατηρητικότητά σου και αποτυπώνεις τα βιώματά σου στη φύση με περισσότερη λεπτομέρεια. Ξεκίνα κάθε εξόρμηση σημειώνοντας την ημερομηνία, την ώρα, τον τόπο και τις καιρικές συνθήκες.

Για αρχή, μπορείς να επικεντρωθείς και να βασίσεις τις σημειώσεις σου στα εξής: 

  • Που είδα αυτό το πουλί; Πόσο μεγάλο ήταν;
  • Πώς συγκρίνεται το μέγεθος του με το μέγεθος άλλων πουλιών που ήταν κοντά του;
  • Τι χρώματα ή μοτίβα είχε το φτέρωμά του και τα άκρα του (ράμφος, πόδια, νύχια κλπ);
  • Τι έκανε; (καθόταν, κελαηδούσε, τρεφόταν, καθαριζόταν)
  • Με τι τρεφόταν;
  • Ήταν μόνο του, με το ταίρι του ή σε κοπάδι;
  • Πώς ήταν το κελαήδημα ή το κάλεσμά του;
 

Παρατήρησε τα πουλιά υπεύθυνα

Όταν παρατηρούμε τα πουλιά, εκτός από το να είμαστε ήσυχοι και υπομονετικοί, χρειάζεται να σεβόμαστε τα πουλιά και τη φύση – αυτή είναι άλλωστε το σπίτι τους. Μόνο τότε θα μας ανταμείψουν με την παρουσία τους και τις εκπληκτικές τους συμπεριφορές, καθώς ζουν τη δική τους ιδιαίτερη καθημερινότητα ανενόχλητα. Διάβασε τον Κώδικα Ορθής Πρακτικής για Πτηνοπαρατήρηση για να μάθεις σημαντικούς κανόνες τους οποίους κάθε υπεύθυνος παρατηρητής πουλιών γνωρίζει και τηρεί κάθε φορά που βρίσκεται στη φύση.

 

Έλα σε μία εξόρμηση μας

Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να μάθεις μια νέα δεξιότητα είναι να την κάνεις μαζί με άτομα που έχουν ήδη εμπειρία. Με τη συμμετοχή σου σε μια εξόρμηση πεδίου μπορείς να δείς πώς άλλοι παρατηρητές πουλιών εντοπίζουν τα πουλιά γύρω τους και πώς τα αναγνωρίζουν. Μπορούν επίσης να σου πουν ποιες τοποθεσίες είναι καλές και μπορούν να μοιραστούν μαζί σου πολύτιμες συμβουλές που έχουν αποκτήσει μέσω της πολύχρονης εμπειρίας τους.

Το κόστος συμμετοχής είναι 10 ευρώ για μη-μέλη, δωρεάν για μέλη και παιδιά κάτω των 12 ετών. Δες το πρόγραμμα εξορμήσεων εδώ

Θα χαρούμε να σε καλωσορίσουμε σε μια από τις εξορμήσεις μας!

elGreek
Scroll to Top