Αποκατάσταση της Μιας Μηλιάς

Αποκατάσταση της Μιας Μηλιάς

Η αποκατάσταση της Μιας Μηλιάς είναι ένα δικοινοτικό πρόγραμμα διατήρησης της φύσης μεταξύ του BirdLife Cyprus και του KUŞKOR, του Τουρκοκυπριακού Συνδέσμου για την Προστασία των Πουλιών και της Φύσης.

Με χρηματοδότηση από τον Mark Constantine, ξεκινήσαμε στα μέσα του 2019 δράσεις διατήρησης του υγροτόπου στη Μια Μηλιά στη Λευκωσία. Η υλοποίηση των δράσεων διήρκησε 8 μήνες.

Γιατί είναι σημαντική η περιοχή;

Φιλοξενώντας χιλιάδες υδρόβια πουλιά ετησίως, η Μονάδα Επεξεργασίας Λυμάτων Μιας Μηλιάς είναι ένα καταφύγιο για υδρόβια πουλιά και είναι μία από τις 34 Σημαντικές Περιοχές Πουλιών (ΣΠΠ) της Κύπρου. Αποτελεί σημαντική περιοχή αναπαραγωγής, διαχείμασης και μετανάστευσης για τη Σχεδόν Απειλούμενη (Near Threatened) Βαλτόπαπια Aythya nyroca. Τον χειμώνα προσελκύει τακτικά σημαντικούς αριθμούς της Παγκοσμίως Απειλούμενης Κεφαλόπαπιας Oxyura leucocephala και της Κουντούρας Aythya farina, και του παγκοσμίως Σχεδόν Απειλούμενου (Near Threatened) Γιαννή Vanellus vanellus. Αποτελεί επίσης σημαντική περιοχή αναπαραγωγής για την Πελλοκατερίνα Vanellus spinosus και τον Καλαμοκαννά Himantopus himantopus.

Επίσης, στην περιοχή αναπαράγονται και τα ακόλουθα είδη σε μικρούς αριθμούς. Η Τρουλουρία Burhinus oedicnemus με το απίστευτα καμουφλαρισμένο φτέρωμά της, ο Κατσουλιέρης Galerida cristata, ο Καστανοτσιροβάκος Sylvia conspicillata, και η ενδημική Σκαλιφούρτα Oenanthe cypriaca. Έχουν ακόμα καταγραφεί και άλλα είδη πουλιών στην περιοχή, όπως ο Πετρίτης Falco peregrinus, το γρηγορότερο πουλί στον κόσμο, ο Πορφυροτσικνιάς Ardea purpurea, ο Κοκκινοσκέλης Tringa totanus και ο Γαλαζολαίμης Luscinia svecicaένα μικρό αλλά όμορφο πουλί με έντονα χρώματα στον λαιμό και το στήθος. 

Στην περιοχή μπορεί επίσης να δει κανείς ένα πολύ ενδιαφέρον είδος χελώνας, το οποίο είναι πλέον πολύ σπάνιο στο νησί μας - την Γραμμωτή Νεροχελώνα Mauremys rivulata. Η Μια Μηλιά φιλοξενεί τον μεγαλύτερο πληθυσμό του είδους αυτού στην Κύπρο με εκατοντάδες χελώνες να απαντούν εδώ.

Προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή

Οι κυριότερες πιέσεις που έχουν εντοπιστεί κατά τις επισκέψεις μας στην περιοχή σχετίζονται με την παρουσία θηρευτών, όπως οι αλεπούδες και οι γάτες. Αυτά τα ζώα έχουν πρόσβαση στον υγρότοπο και συχνά τρέφονται με τους νεοσσούς ή τα νεαρά αυτών των σημαντικών ειδών. Επίσης τακτικά ενοχλούν τα ενήλικα πουλιά, τα οποία στη συνέχεια εγκαταλείπουν τις φωλιές τους. Αυτό δεν είναι ασυνήθιστο πρόβλημα στην Κύπρο, αφού παρόμοια προβλήματα υπάρχουν και σε άλλους σημαντικούς υγρότοπους, όπως η Λίμνη Παραλιμνίου και οι Αλυκές Λάρνακας. Αν και σημαντικό στοιχείο για τους βιότοπους μας γενικά, η δράση της αλεπούς χρίζει περιορισμού σε συγκεκριμένες περιπτώσεις που σχετίζονται με είδη προτεραιότητας όπως είναι η Πελλοκατερίνα και ο Καλαμοκαννάς. Η δε γάτες είναι ξενικά είδη που δεν έπρεπε να είναι στους βιότοπους μας.

Επιπλέον, το μέλλον της Μιας Μηλιάς απειλείται εξαιτίας ενός νέου προγράμματος αναβάθμισης του σταθμού επεξεργασίας λυμάτων, κάτι που ενδεχομένως να είναι καταστροφικό για τον βιότοπο. Το νερό είναι πολύ σημαντικό στο νησί μας, αφού με την πάροδο των χρόνων η μείωση της βροχόπτωσης οδηγεί σε ερημοποίηση πολλών περιοχών. Δεδομένου του σημαντικού αριθμού ειδών προτεραιότητας που φωλιάζουν στην περιοχή, υπάρχει ανάγκη προστασίας, σωστής διαχείρισης και συνεχούς παρακολούθησης, με σκοπό να διατηρηθεί η πλούσια βιοποικιλότητα της περιοχής, κάτι που μας υπενθυμίζει επίσης ότι ακόμη και τεχνητές δομές μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στις προσπάθειες διατήρησης της φύσης. Βρισκόμαστε σε επικοινωνία με τον οργανισμό KUŞKOR και αυτοί με την σειρά τους με τις τοπικές αρχές για να βρεθεί μια λύση ώστε η περιοχή αυτή να διατηρηθεί για πολλά χρονιά ακόμη.

Δράσεις του προγράμματος

Με σκοπό την αποκατάσταση του υγροτόπου και την ελαχιστοποίηση της απειλής για τα πουλιά, συμβουλευτήκαμε ειδικούς από την RSPB (BirdLife στο Ηνωμένο Βασίλειο) για τη διαχείριση υγροτόπων για τα φωλεάζοντα πουλιά. Ακολουθώντας τις συμβουλές τους και βασιζόμενοι στις γνώσεις μας για την περιοχή, εντοπίσαμε πιθανές τοποθεσίες για την τοποθέτηση περίφραξης για την παρεμπόδιση των θηρευτών.

Ο σκοπός αυτών των περιφράξεων είναι η δημιουργία χώρων που να μην έχουν πρόσβαση οι θηρευτές, για να βοηθηθούν η Βαλτόπαπια, ο Καλαμοκαννάς και η Πελλοκατερίνα.

Η στήριξη από την τοπική κοινωνία έχει ύψιστη σημασία για την επιτυχία τέτοιων προσπαθειών. Ως εκ τούτου, το KUŞKOR συναντήθηκε με τον τοπικό δήμο και έλαβε τις απαραίτητες εγκρίσεις για την τοποθέτηση περιφράξεων, καθώς και πινακίδες και σημάνσεις στην περιοχή και εντός του υγροτόπου, για την ενημέρωση και καθοδήγηση των επισκεπτών.

Στον υγρότοπο τοποθετήθηκε περίφραξη για την παρεμπόδιση θηρευτών και τη δημιουργία περιοχών ασφαλών από θηρευτές, όπου μπορούν να φωλιάσουν η Βαλτόπαπια, ο Καλαμοκαννάς και η Πελλοκατερίνα ανενόχλητα. Η περίφραξη εμποδίζει τις άγριες γάτες και τις αλεπούδες από το να εισέλθουν στον χώρο και να ενοχλούν τα πουλιά που φωλιάζουν ή διαχειμάζουν εκεί. Έχουν επίσης τοποθετηθεί πινακίδες και σημάνσεις για την ενημέρωση και καθοδήγηση των επισκεπτών της περιοχής.

Το μέλλον της Μιας Μηλιάς

Σήμερα το μέλλον της Μιας Μηλιάς απειλείται εξαιτίας ενός νέου προγράμματος αναβάθμισης του σταθμού επεξεργασίας λυμάτων, κάτι που ενδεχομένως να είναι καταστροφικό για τον βιότοπο. Το νερό είναι πολύ σημαντικό στο νησί μας, αφού με την πάροδο των χρόνων η μείωση της βροχόπτωσης οδηγεί σε ερημοποίηση πολλών περιοχών. Δεδομένου του σημαντικού αριθμού ειδών προτεραιότητας που φωλιάζουν στην περιοχή, υπάρχει ανάγκη προστασίας, σωστής διαχείρισης και συνεχούς παρακολούθησης, με σκοπό να διατηρηθεί η πλούσια βιοποικιλότητα της περιοχής, κάτι που μας υπενθυμίζει επίσης ότι ακόμη και τεχνητές δομές μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στις προσπάθειες διατήρησης της φύσης. Βρισκόμαστε σε επικοινωνία με τον οργανισμό KUŞKOR και αυτοί με την σειρά τους με τις τοπικές αρχές για να βρεθεί μια λύση ώστε η περιοχή αυτή να διατηρηθεί για πολλά χρονιά ακόμη.

Σε μια εποχή όπου η κλιματική αλλαγή έχει ήδη κάνει αισθητή την παρουσία της, ειδικά στο νησί μας, η σημασία της διατήρησης υγροτόπων, ακόμη και αυτών που βρίσκονται εντός βιομηχανικών περιοχών είναι τεράστια, αφού προσφέρουν σπίτι και μια ανάσα στα πουλιά, καθώς και ένα μέρος όπου οι άνθρωποι μπορούν να επισκεφθούν και να απολαύσουν.

Φωτογραφίες

Κοινοποίηση

elGreek
Scroll to Top