Κάθε φθινόπωρο, καθώς εκατομμύρια μεταναστευτικά πουλιά περνούν από την Κύπρο στο ταξίδι τους προς την Αφρική, το νησί βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο μιας μακροχρόνιας περιβαλλοντικής πρόκλησης: της παράνομης παγίδευσης και κατανάλωσης πουλιών.  

Για το BirdLife Cyprus, αυτή η πρόκληση βρίσκεται στον πυρήνα της δράσης μας εδώ και δεκαετίες, υλοποιώντας το πρόγραμμα συστηματικής παρακολούθησης στο πεδίο, πιέζοντας για αποτελεσματική εφαρμογή της νομοθεσίας και συνεχίζοντας τις δράσεις ενημέρωσης του κοινού. Συμπληρωματικά, οργανώσεις πεδίου όπως η CABS έχουν επίσης καταγράψει την ωμή πραγματικότητα αυτού του περιβαλλοντικού εγκλήματος: δίχτυα στημένα σε περβόλια, ηλεκτρονικές ηχομιμητικές συσκευές που λειτουργούν όλη τη νύχτα και χιλιάδες πουλιά που θανατώνονται καθημερινά στον βωμό του κέρδους. Όμως αυτό το φθινόπωρο, κάτι άλλαξε.  

Η δράση της αστυνομίας 

Ύστερα από επανειλημμένες εκκλήσεις και προειδοποιήσεις από το BirdLife Cyprus, καθώς και από την CABS, που ανέδειξαν την έλλειψη επιβολής του νόμου τις προηγούμενες περιόδους, αυτό το φθινόπωρο σημειώθηκε θετική εξέλιξη. 
Μετά από σωρεία καταγγελιών από το BirdLife Cyprus, ο Ουλαμός Πάταξης Λαθροθηρίας της Αστυνομίας Κύπρου και η Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας ξεκίνησαν στοχευμένες επιχειρήσεις κατά οργανωμένων παγιδευτών που δραστηριοποιούνταν κυρίως στις επαρχίες Λάρνακας και Αμμοχώστου, σε περιοχές που έχουν αναγνωριστεί μέσα από το συστηματικό μας πρόγραμμα παρακολούθησης ως μαύρα σημεία παγίδευσης. Οι επιχειρήσεις αυτές οδήγησαν σε συλλήψεις, κατάσχεση εξοπλισμού και επιβολή σημαντικών προστίμων. Οι ενέργειες αυτές αποδεικνύουν ότι όταν υπάρχει πολιτική βούληση και συντονισμένη προσπάθεια, η Κύπρος μπορεί να εφαρμόσει τον νόμο και να προστατεύσει τα μεταναστευτικά της πουλιά. 

Επιβολή του νόμου: Μια περίοδος αποφασιστικής δράσης 

Το φθινόπωρο αυτό σημειώθηκε μία από τις πιο αποφασιστικές εκστρατείες κατά της οργανωμένης παγίδευσης πουλιών των τελευταίων ετών από τις κυπριακές διωκτικές αρχές. Μεταξύ τέλους Σεπτεμβρίου και τέλους Οκτωβρίου, πραγματοποιήθηκε σειρά στοχευμένων επιχειρήσεων κατά οργανωμένων σημείων παγίδευσης στις επαρχίες Λάρνακας και Αμμοχώστου, αποκαλύπτοντας εκτεταμένα στοιχεία οργανωμένης εγκληματικής δραστηριότητας. 

Η πρώτη σημαντική επιτυχία σημειώθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου και στις αρχές Οκτωβρίου, όταν πολλαπλές έφοδοι που συνδέονται με τον Παγιδευτή αρ. 1 αποκάλυψαν 15 δίχτυα και 8 ηλεκτρονικές ηχομιμητικές συσκευές, καθώς και 64 νεκρά και 349 ζωντανά πουλιά. Συνελήφθησαν τρία άτομα. (Επιβληθέν πρόστιμο: €37,000) 

Λίγο αργότερα, οι επιχειρήσεις εναντίον του Παγιδευτή αρ. 2 αποκάλυψαν μία από τις πιο εκτεταμένες εγκαταστάσεις παγίδευσης των τελευταίων ετών: 46 δίχτυα, 8 ηχομιμητικές συσκευές, 1,238 νεκρά και 377 ζωντανά πουλιά, καθώς και κάνναβη, ένα κυνηγετικό όπλο και μαχαίρια. Συνελήφθησαν πέντε άτομα. (Επιβληθέν πρόστιμο: €117,000) 

Τέλος, στα μέσα Οκτωβρίου, οι αρχές επενέβησαν κατά του Παγιδευτή αρ. 3, και κατάσχεσαν μία συσκευή ηχομιμητικών και 165 νεκρά πουλιά, καθώς και μαχαίρια. Συνελήφθησαν τρία άτομα. (Επιβληθέν πρόστιμο: €3,600) 

Συνολικά, οι επιχειρήσεις οδήγησαν στην κατάσχεση άνω των 60 διχτυών και άνω των 15 ηλεκτρονικών συσκευών, στην απελευθέρωση άνω των 700 ζωντανών πουλιών και στην αποκάλυψη συνδέσεων με άλλες παράνομες δραστηριότητες. 

Οι επιχειρήσεις αυτές, κάτι που ζητούσε το BirdLife Cyprus και άλλοι περιβαλλοντικοί οργανισμοί επανειλημμένα, καταδεικνύουν την εκτεταμένη και κερδοφόρα όψη της μεγάλης κλίμακας παγίδευσης που κάνουν οργανωμένοι παγιδευτές, ενώ στέλνουν ένα σαφές μήνυμα: η οργανωμένη παγίδευση πουλιών δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται πλέον με σιωπή ή αδράνεια. 

Συνολικά επιβληθέντα πρόστιμα: €157,600 

Η ανανεωμένη αυτή προσπάθεια επιβολής του νόμου δεν συνέβη τυχαία. Ήταν αποτέλεσμα της συνεχούς συνεργασίας μεταξύ του BirdLife Cyprus, της CABS και άλλων διεθνών εταίρων, που εργάστηκαν από κοινού για να φέρουν το ζήτημα στο προσκήνιο και να πιέσουν για δράση. 

Καταλυτικό ρόλο αυτό το φθινόπωρο είχε η επίσκεψη του Βρετανού φυσιολάτρη και παρουσιαστή Chris Packham, ο οποίος συνόδευσε μέλη της CABS στο πεδίο για να καταγράψει και να αποκαλύψει την ωμή πραγματικότητα της παγίδευσης. Μέσα από ζωντανές μεταδόσεις και διεθνή δημοσιεύματα, η παρουσία του Packham ενίσχυσε χρόνια προσπαθειών πιέσεων, καθιστώντας το ζήτημα ορατό στο κυπριακό και διεθνές κοινό. 

Ενώ οι επιχειρήσεις πεδίου και οι ζωντανές μεταδόσεις της CABS και του Chris Packham αποκάλυψαν για άλλη μια φορά το μέγεθος του προβλήματος, η μακροχρόνια παρακολούθηση, η άσκηση πολιτικής πίεσης και οι δράσεις ευαισθητοποίησης του BirdLife Cyprus διασφάλισαν ότι η αυξημένη αυτή προσοχή θα μεταφραζόταν σε απτά αποτελέσματα επιβολής του νόμου.  

Προχωρώντας μπροστά 

Η επιτυχία του φετινού φθινοπώρου δείχνει τι μπορεί να επιτευχθεί όταν η κοινωνία των πολιτών και οι αρχές συνεργάζονται, με γνώμονα την επιστήμη, τη διαφάνεια και τη δέσμευση για την προστασία της φυσικής κληρονομιάς της Κύπρου. 

 Για να διατηρηθεί αυτή η θετική δυναμική, το BirdLife Cyprus θα συνεχίσει να: 

• Συνεργάζεται στενά με τις διωκτικές αρχές για να εξασφαλίσει συνεπή και αποτελεσματική αστυνόμευση καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου παγίδευσης. 

• Παρέχει δεδομένα και τεκμηριωμένα στοιχεία μέσω συστηματικής παρακολούθησης, βοηθώντας τις αρχές να αξιοποιούν αποτελεσματικά τους πόρους τους. 

• Υλοποιεί εκστρατείες ενημέρωσης του κοινού για τη μείωση της ζήτησης αμπελοπουλιών και την προώθηση του σεβασμού προς την άγρια ζωή. ambelopoulia and promote respect for wildlife. 

• Πιέζει για αυστηρότερες ποινές για την παράνομη θανάτωση μεταναστευτικών πουλιών με ξόβεργα και πυροβολισμό. 

Το φθινόπωρο του 2025 μπορεί να αποτελέσει μια καθοριστική στιγμή στον μακροχρόνιο αγώνα της Κύπρου ενάντια στην παγίδευση πουλιών. Ο συνδυασμός ενισχυμένης αστυνομικής δράσης, διαρκούς πίεσης από το BirdLife Cyprus, διεθνούς προσοχής και καλύτερης συνεργασίας μεταξύ των αρχών έφερε απτά αποτελέσματα. 

Όπως υπενθύμισε στον κόσμο η επίσκεψη του Chris Packham, η μοίρα των μεταναστευτικών πουλιών πάει πέρα από τα σύνορα της Κύπρου. Οι εξελίξεις αυτού του φθινοπώρου δείχνουν ότι η πρόοδος είναι εφικτή όταν η ευαισθητοποίηση, η πολιτική βούληση και η επιβολή του νόμου συνδυάζονται, όμως απαιτείται συνεχής προσπάθεια για να διασφαλιστεί ότι αυτή η πρόοδος θα οδηγήσει σε διαρκή αλλαγή.