Η τεράστια πυρκαγιά στην επαρχία Λεμεσού επηρέασε ανθρώπινες ζωές καταδεικνύοντας την κοινωνικοοικονομική διάσταση που έχει η κλιματική αλλαγή και η υποβάθμιση της φύσης. Ενώ το κράτος καταγράφει τις υλικές ζημιές, η ζημιά στο οικοσύστημα παραμένει ανυπολόγιστη.

Η φωτιά κατέκαψε τοπία και βιότοπους μεγάλης οικολογικής σημασίας επηρεάζοντας συνολικά τρεις προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου Natura 2000: την Κοιλάδα Λιμνάτη, το Χα Ποτάμι και τον Ποταμό Παραμαλίου.

Καμένη έκταση (% επί του συνόλου της Ζώνης Ειδικής Προστασίας – ΖΕΠ)
• Κοιλάδα Λιμνάτη: 46.7% (13,5 km²)
• Χα Ποτάμι: 15.5% (12,4 km²)
• Ποταμός Παραμαλιού: 1.7% (0,3 km²)

Οι περιοχές αυτές φιλοξενούν σημαντικούς τύπους οικοτόπων, αρπακτικά πουλιά (Αετογερακίνα, Σπιζαετός, Γύπας) και ενδημικά είδη (Σκαλιφούρτα, Τρυπομάζης) - τα οποία χρησιμοποιούν τις περιοχές για φώλιασμα και τροφοληψία. Η αξία των περιοχών αυτών για τη βιοποικιλότητα και την παροχή οικοσυστημικών υπηρεσιών είναι ανεκτίμητη. Και όμως, παραμένουν ευάλωτες, ακόμη και υπό καθεστώς προστασίας.

Βάσει ανάλυσής* μας, ανά χρήση γης, η φωτιά κατέκαψε:
• 62 km² δασικών, φυσικών και ημι-φυσικών περιοχών
• 54 km² γεωργικής γης
• 4 km² τεχνητής επιφάνειας
• 1 km² υδάτινου σώματος

Η φυσική αναγέννηση της καμένης γης θα είναι αβέβαιη, καθώς η κλιματική κρίση εντείνει την παρατεταμένη ξηρασία και τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Η επιστημονική κοινότητα προειδοποιεί για την κλιματική αλλαγή εδώ και χρόνια, ενώ η Πολιτεία είναι ενημερωμένη, και έχει νομικές δεσμεύσεις για ανάληψη μέτρων μετριασμού και προσαρμογής. Κι όμως, η Πολιτεία εξακολουθεί να στερείται ενός σύγχρονου, μακροπρόθεσμου σχεδιασμού για την πρόληψη και διαχείριση των πυρκαγιών.

Η πρόληψη και η αντιμετώπιση των πυρκαγιών απαιτεί ολιστική και συντονισμένη προσέγγιση. Αυτό που λείπει είναι η πολιτική βούληση για εφαρμογή. Εδώ και χρόνια το BirdLife Cyprus καταθέτει ξεκάθαρες και τεκμηριωμένες θέσεις για την ανάγκη ενός σύγχρονου σχεδιασμού πρόληψης και δράσης, ανάμεσά τους:

• Διαχείριση τοπίου και ενίσχυση της γεωργίας και της κτηνοτροφίας στην ύπαιθρο, με μωσαϊκό χρήσεων που μειώνει τον κίνδυνο εξάπλωσης της φωτιάς
• Ανθεκτικά δασικά οικοσυστήματα, με ποικιλία ειδών, όχι μονοκαλλιέργειες όπως πευκόδαση
• Ρυθμίσεις για μεμονωμένες κατοικίες και απαγόρευση πρακτικών όπως το καψάλισμα
• Εκπαίδευση, εθελοντές, σχέδια έγκαιρης παρέμβασης
• Αντιμετώπιση: εκτός από επάρκεια σε επίγειες πυροσβεστικές δυνάμεις, πρέπει να υπάρχουν πτητικά μέσα μεγάλης χωρητικότητας για άμεση κατάσβεση και ουσιαστική καταπολέμηση πυρκαγιών πριν την εξάπλωσή τους
• Φυσική αναγέννηση όπου είναι δυνατόν, με ελάχιστες μηχανικές επεμβάσεις
• Αποτρεπτικές ποινές και, το κυριότερο, εφαρμογή τους στην πράξη

Αυτή η καταστροφή πρέπει επιτέλους να μετατραπεί σε αφετηρία για σοβαρή αλλαγή για να αποφύγουμε απώλεια ανθρώπινων ζωών, περιουσιών και φύσης ανεκτίμητης αξίας.

Οι θέσεις που καταθέσαμε πέρσι μαζί με το Terra Cypria εδώ.

*LULC analysis based on CORINE 2018 LEVEL 1