Το 2025 ήταν μια χρονιά σημαντικών εξελίξεων για το BirdLife Cyprus, με καθοριστικές νίκες για την προστασία της φύσης, δυναμικές παρεμβάσεις σε κρίσιμα περιβαλλοντικά ζητήματα και σημαντικά βήματα στην προστασία ειδών και οικοτόπων. Από την απόρριψη επιζήμιων αναπτύξεων σε περιοχές όπως ο Ακάμας, μέχρι τη νομική μας προσφυγή για τη διαφύλαξη της ακτής στο Πεντάκωμο, την ενθαρρυντική πρώτη προσπάθεια αναπαραγωγής από απελευθερωμένους γύπες και την ολοκλήρωση της εθνικής αναφοράς για το Άρθρο 12, η χρονιά αυτή ανέδειξε τον ουσιαστικό ρόλο μας στη διατήρηση της βιοποικιλότητας της Κύπρου.
Με τη δική σας στήριξη μπορούμε να συνεχίσουμε αυτό το έργο με ακόμη μεγαλύτερη δύναμη. Αν θέλετε να συμβάλετε στην προστασία της φύσης το 2026, ενισχύστε τον οργανισμό μας με μια εισφορά, κάθε δωρεά κάνει πραγματική διαφορά.
Η πρώτη μας νομική προσφυγή οδήγησε σε προσωρινή παύση έργων στο Πεντάκωμο
Τον Ιανουάριο του 2025, το BirdLife Cyprus και οι Φίλοι της Γης Κύπρου υπέβαλαν προσφυγή στο δικαστήριο κατά της πολεοδομικής έγκρισης για την κατασκευή λιμανιού υδατοκαλλιέργειας στην ακτογραμμή του Πεντακώμου. Αυτή η νομική μάχη, η πρώτη για το BirdLife Cyprus, δεν αφορά μόνο την παρεμπόδιση της συγκεκριμένης ανάπτυξης, είναι ένας αγώνας για την υπεράσπιση ενός από τα τελευταία ανέγγιχτα από ανάπτυξη τμήματα της νότιας ακτογραμμής της Κύπρου και για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Το υπό κατασκευή λιμάνι απειλεί τον βιότοπο της Μεσογειακής Φώκιας, ενός από τα σπανιότερα θαλάσσια θηλαστικά στην Ευρώπη, που χρησιμοποιεί αυτή την ακτή για ξεκούραση και τροφοληψία. Επιπλέον, η προσφυγή μας στοχεύει να αντιμετωπίσει σοβαρές διαδικαστικές παραλείψεις: το έργο εγκρίθηκε χωρίς την απαιτούμενη Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση, κατά παράβαση τόσο της κυπριακής νομοθεσίας όσο και της Οδηγίας για τους Οικοτόπους της ΕΕ. Τον Απρίλιο του 2025, το Διοικητικό Δικαστήριο εξέδωσε ενδιάμεσο διάταγμα αναστολής εργασιών για το λιμάνι για περίπου 6 εβδομάδες. Αυτή ήταν μια ιστορική απόφαση και η πρώτη φορά στην Κύπρο που ένα έργο μεγάλης κλίμακας ανεστάλη αποκλειστικά για περιβαλλοντικούς λόγους. Για εμάς, αυτή η νομική μάχη ξεπερνά την ακτογραμμή του Πεντακώμου και τη διασφάλιση του μέλλοντος της Μεσογειακής Φώκιας και του βιότοπού της. Μια νίκη θα δημιουργούσε ένα ισχυρό νομικό προηγούμενο, ενισχύοντας τη φωνή της φύσης στο δικαστήριο και επιβεβαιώνοντας το δικαίωμα της κοινωνίας των πολιτών να προσφεύγει στη δικαιοσύνη για έργα που καταστρέφουν το περιβάλλον. Στην ουσία, αυτός ο αγώνας αφορά τη διασφάλιση ότι η οικονομική ανάπτυξη δεν υπερισχύει της φυσικής κληρονομιάς, ειδικά όταν διακυβεύονται τόσα πολλά.
Πρώτη προσπάθεια αναπαραγωγής από τους απελευθερωμένους γύπες
Το 2025 ολοκληρώθηκε η τέταρτη μεταφορά γυπών από την Ισπανία στην Κύπρο, με την απελευθέρωση ακόμη 14 πουλιών, ανεβάζοντας τον πληθυσμό σε 43 γύπες. Όλοι οι γύπες που μεταφέρθηκαν από την Ισπανία είναι νεαρά άτομα και δεν αναμένεται να φτάσουν σε αναπαραγωγική ηλικία μέχρι να γίνουν 5-6 χρονών, επομένως δεν έχει ακόμη καταγραφεί επιτυχής αναπαραγωγή. Ωστόσο, ενθαρρυντική ένδειξη της επιτυχούς τους ένταξης στον υφιστάμενο πληθυσμό αποτέλεσε η καταγραφή της πρώτης αναπαραγωγικής συμπεριφοράς την άνοιξη του 2025. Το ζευγάρι με τα ονόματα Πόκο και Μινιμόνη, δύο γύπες ηλικίας 4 χρονών, φώλιασαν σε γκρεμούς στην άκρη του δάσους Πάφου. Η Μινιμόνη γέννησε ένα αυγό τον Μάρτιο του 2025 και μαζί με τον Πόκο το επώασαν για αρκετές εβδομάδες. Λόγω της νεαρής ηλικίας και της απειρίας τους, το αυγό δεν εκκολάφθηκε, ωστόσο, αυτό αποτελεί σημαντική ένδειξη της επιτυχίας της ενίσχυσης του πληθυσμού και δίνει ελπίδα για την επιτυχή αναπαραγωγή και ανάκαμψη του πληθυσμού στο μέλλον.
Έναρξη του εκπαιδευτικού μας προγράμματος στις «Θκυο Μοσφιλιές»
Η φετινή χρονιά σηματοδότησε την έναρξη του εκπαιδευτικού μας προγράμματος στις «Θκυο Μοσφιλιές», τον υπαίθριο χώρο μάθησης του BirdLife Cyprus. Το πρόγραμμα στοχεύει να φέρει τα παιδιά πιο κοντά στη φύση μέσα από διαδραστικές και βιωματικές δραστηριότητες. Μαζί με 600 μαθητές δημοτικών και γυμνασίων, παρατηρήσαμε και αναγνωρίσαμε ασπόνδυλα της ξηράς και του νερού, φυτέψαμε δέντρα και θάμνους, δακτυλιώσαμε και απελευθερώσαμε και μοιραστήκαμε τη χαρά του να βρισκόμαστε περιτριγυρισμένοι από πουλιά και φύση. Το καταφύγιο φύσης «Θκυο Μοσφιλιές» βρίσκεται στην επαρχία Αμμοχώστου, κοντά στα χωριά Φρέναρος, Αυγόρου και Βρυσούλλες και αποτελεί την πρώτη μας στοχευμένη προσπάθεια να δημιουργήσουμε έναν πλούσιο και ποικιλόμορφο βιότοπο για φυτά, έντομα, πουλιά και άλλα είδη άγριας ζωής, καθώς και ένα υπαίθριο χώρο μάθησης για τις τοπικές κοινότητες και όχι μόνο.
Μεγάλη περιβαλλοντική νίκη για τις θαλάσσιες χελώνες στον Ακάμα
Το 2025, το BirdLife Cyprus γιόρτασε ένα καθοριστικό βήμα προόδου για την προστασία της Χερσονήσου του Ακάμα. Το Τμήμα Περιβάλλοντος απέρριψε πρόταση για ανάπτυξη 69 πολυτελών επαύλεων στην είσοδο του Ακάμα, κοντά στην παραλία Τοξεύτρα στην Πέγεια. Η προστατευόμενη περιοχή Λάρας–Τοξεύτρας έχει αναγνωριστεί εδώ και χρόνια για τη σημασία της στα δύο είδη θαλάσσιας χελώνας που φωλιάζουν στην Κύπρο, τη Χελώνα Καρέτα και την Πράσινη χελώνα. Η Μελέτη Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης έδειξε ξεκάθαρα ότι το προτεινόμενο έργο θα προκαλούσε σοβαρές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στο ευαίσθητο οικοσύστημα του Ακάμα, συμπεριλαμβανομένης της σημαντικής φωτορύπανσης και ηχορύπανσης που θα επηρέαζαν αρνητικά την ωοτοκία των θαλάσσιων χελωνών. Ως ενεργό μέλος της ad-hoc Επιτροπής που αξιολόγησε το έργο, το BirdLife Cyprus ήταν από την αρχή ενάντια στην αδειοδότησή του, υπογραμμίζοντας τους σοβαρούς κινδύνους που θα επέφερε η ανάπτυξη. Η απόφαση αυτή αποτελεί σημαντικό ορόσημο για τη μακροπρόθεσμη προστασία του Ακάμα και αναδεικνύει τον αντίκτυπο της σταθερής δράσης του BirdLife Cyprus για τη διαφύλαξη ενός από τους πιο εμβληματικούς βιότοπους του νησιού.
Ολοκλήρωση του έργου για το Άρθρο 12 και 1.392 καταγραφών
Ολοκληρώσαμε με επιτυχία το έργο του Άρθρου 12, παραδίδοντας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή την επίσημη εθνική έκθεση για την κατάσταση των πουλιών στην Κύπρο, στο πλαίσιο σύμβασης υπηρεσιών με την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας. Το Άρθρο 12 της Οδηγίας για τα Πουλιά της ΕΕ απαιτεί από τα κράτη μέλη να αναφέρουν κάθε έξι χρόνια την κατάσταση και τις τάσεις των ειδών τους. Για την περίοδο 2019–2024, αυτό σήμαινε τη συγκέντρωση και ανάλυση δεδομένων για 185 είδη που αναπαράγονται, διαχειμάζουν ή περνούν κατά τη μετανάστευση από το νησί. Η Ομάδα Παρακολούθησης, με την καθοριστική συμβολή των εθελοντών μας, πραγματοποίησε ένα εντυπωσιακό σύνολο 1.392 καταγραφών και προχώρησε σε εκτενή ανάλυση δεδομένων, παράγοντας αξιόπιστες εκτιμήσεις πληθυσμών, χάρτες κατανομής, τάσεις και πληροφορίες για τις απειλές και πιέσεις που αντιμετωπίζουν τα πουλιά της Κύπρου. Χάρη σε αυτή τη τεράστια συλλογική προσπάθεια, η Κύπρος ήταν το πρώτο κράτος μέλος της ΕΕ που υπέβαλε την έκθεσή του για το Άρθρο 12, ένα επίτευγμα που αναδεικνύει τη στρατηγική σημασία των μακροχρόνιων προγραμμάτων παρακολούθησης του BirdLife Cyprus, τα οποία αποτελούν τον πυλώνα τεκμηρίωσης για τις εθνικές και ευρωπαϊκές αποφάσεις σχετικά με τη διατήρηση των πουλιών και τη διαχείριση των Ζωνών Ειδικής Προστασίας.
Greek 
English