Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος των ομάδων στη μάχη ενάντια στα δηλητήρια;
Victoria: Οι ομάδες σκύλων είναι ένα πολύ σημαντικό και αποτελεσματικό εργαλείο στη μάχη ενάντια στα δηλητήρια, όχι μόνο επειδή μας επιτρέπουν να εντοπίσουμε περισσότερα περιστατικά και άρα να καθαρίσουμε καλύτερα το περιβάλλον από δηλητήρια και δηλητηριασμένα ζώα αποτρέποντας άλλες θανατώσεις, αλλά και επειδή μας επιτρέπουν να μαζέψουμε περισσότερα στοιχεία για να καταλάβουμε την ένταση του προβλήματος και παράλληλα περισσότερα πειστήρια για την εξακρίβωση του δράστη και τη μελλοντική καταδίκη του. Όμως, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει οι ομάδες σκύλων, παρά τη σημασία τους, να θεωρηθούν η πανάκεια του προβλήματος των δηλητηριασμένων δολωμάτων και να υποκαθιστούν άλλες εντελώς απαραίτητες δράσεις, όπως η φύλαξη της υπαίθρου, η αυστηρή καταδίκη των δραστών, η αλλαγή της νοοτροπίας της τοπικής κοινωνίας και η πολιτική δέσμευση για την καταπολέμηση του προβλήματος αυτού.
Δημήτρης: Οι ομάδες αλλάζουν τον ρου της μάχης ενάντια στα δηλητηριασμένα δολώματα. Για πρώτη φορά έχουμε στα χέρια μας ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την έρευνα των συγκεκριμένων εγκλημάτων κατά της άγριας (και όχι μόνο) ζωής. Αλλά τα ευρήματα των ομάδων από μόνα τους δεν αρκούν. Χρειάζεται συνεργασία και αξιοποίηση των ευρημάτων από τις αρμόδιες ανακριτικές υπηρεσίες με στόχο πάντα την εύρεση και την καταδίκη του ενόχου. Θα λέγαμε λοιπόν ότι οι ομάδες αποτελούν το «κρίκο» της αλυσίδας που έλειπε για τη διαλεύκανση των αποτρόπαιων αυτών πράξεων.
Τι κατάσταση επικρατούσε στην Ελλάδα πριν από τη λειτουργία των Ομάδων Σκύλων (ΟΣ) και πώς αυτή έχει αλλάξει με τη λειτουργία των ομάδων ανίχνευσης δηλητηριασμένων δολωμάτων (δ.δ.);
Δημήτρης: Πριν από τη δημιουργία των πρώτων ομάδων το 2014 και επίσης πριν από τη δημιουργία της εθνικής ομάδας εργασίας, βάζαμε τα δ.δ. «κάτω από το χαλάκι» και δεν ξέραμε την πραγματική έκταση του προβλήματος. Με την έλευση όμως των πρώτων ΟΣ άρχισαν να συγκεντρώνονται αδιάσειστα στοιχεία, τεκμηριωμένα με κατάλληλες τοξικολογικές αναλύσεις, που τεκμηριώνουν το πρόβλημα. Ενδεικτικό είναι ότι σε περιοχές όπου έχουν παρουσία ΟΣ ο αριθμός των περιστατικών που αναφέρονται/καταγράφονται είναι κατά πολύ μεγαλύτερος από άλλες περιοχές. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι άλλες περιοχές δεν έχουν δ.δ., απλά τα περιστατικά δηλητηρίασης είτε δεν μαθαίνονται είτε δεν διερευνώνται κατάλληλα. Συνοψίζοντας λοιπόν, οι ΟΣ με συστηματική και τεκμηριωμένη δουλειά, «βάλανε στο τραπέζι» το πρόβλημα των δ.δ. τόσο στις τοπικές υπηρεσίες όσο και στις κεντρικές. Πλέον στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται συνολικά 7 ομάδες και προβλέπω πολύ περισσότερες στο μέλλον.
Μπορείτε να μας περιγράψετε μια τυπική μέρα της Ομάδας Σκύλου στο πεδίο;
Δημήτρης: Μια τυπική μέρα ξεκινάει σίγουρα πολύ νωρίς… Ειδικά το καλοκαίρι λόγω της ζέστης κάποιες φορές ο σκύλος δεν μπορεί να δουλέψει μετά τις 9 το πρωί. Αν πρόκειται για κάποιο επιβεβαιωμένο περιστατικό για το οποίο έχουμε λάβει γνώση ερχόμαστε σε συνεννόηση με την αρμόδια δασική αρχή και προσπαθούμε να πάμε σε μικτό κλιμάκιο. Όταν φτάνουμε στην «ύποπτη περιοχή» αρχικά κάνω μια πρώτη εποπτεία του χώρου για να εξοικειωθώ με το μέρος, αλλά και να εντοπίσω τυχόν εμφανή ευρήματα. Στη συνέχεια, με βάση τα ήδη γνωστά θύματα/ευρήματα ή στοιχεία της τοπογραφίας του χώρου καθορίζω την περιοχή που θα ερευνηθεί. Αλλά το πώς θα κινηθούμε στον χώρο το αποφασίζει ο Κούκι, αυτός ξέρει τον κόσμο των μυρωδιών… Α, και πάντα λαμβάνουμε υπόψιν τον αέρα! Πριν ξεκινήσουμε την περιπολία υπάρχει συγκεκριμένος «κώδικας ένδυσης» τόσο για μένα όσο και για τον σκύλο. Καπέλο, γιλέκο, γάντια και σακίδιο για μένα, «σαμαράκι» για τον Κούκι. Έτσι καταλαβαίνει ότι τώρα είναι ώρα δουλειάς και όχι βόλτας. Έπειτα ξεκινάμε για ακόμη μία «περιπέτεια»!
Victoria: Στην περίπτωση της Ιόλης, πέρα από τις φορές που θα πάμε σε αληθινό περιστατικό για το οποίο κάποιος μας έχει ειδοποιήσει, ακολουθούμε αυστηρό πρόγραμμα «προπόνησης» 2-3 φορές την εβδομάδα, όπου «στήνουμε» ένα «ψεύτικο» περιστατικό. Οι απαιτήσεις για την Ιόλη όμως είναι ίδιες με ένα αληθινό περιστατικό και βοηθάνε την Ιόλη να κρατηθεί σε φόρμα και με υψηλό κίνητρο.
Τι βήματα ακολουθούνται όταν ο Κούκι ή η Ιόλη βρουν δηλητηριασμένο δόλωμα ή κουφάρι ζώου στην ύπαιθρο;
Δ., V.: Ακολουθείται η ίδια διαδικασία και από τις δύο ομάδες. Ο Κούκι όταν εντοπίσει κάτι κάθεται δίπλα για να το σημαδέψει. Αν πρόκειται για κάποιο μικρό δόλωμα, το μαζεύουμε επί τόπου, αφού βέβαια βγάλουμε φωτογραφίες και πάρουμε στίγμα GPS. Πάντα με ασφάλεια τόσο για το δείγμα όσο και για εμένα, γιατί πρόκειται για άκρως τοξικές ουσίες, το τοποθετούμε σε κατάλληλο δοχείο. Αν υπάρχουν νεκρά έντομα κάτω από το δόλωμα τα συλλέγουμε, γιατί είναι και αυτά πηγή περαιτέρω δηλητηρίασης για κάποιο εντομοφάγο ζώο. Αν εντοπίσουμε κάποιο δηλητηριασμένο ζώο ή το δόλωμα είναι κάποιο ολόκληρο κουφάρι εκεί «περιπλέκονται» λίγο τα πράγματα. Πρέπει αρχικά να μεταφερθεί στο αγροτικό κτηνιατρείο, ώστε να ληφθούν τα κατάλληλα δείγματα για τοξικολογικές αναλύσεις. Στη συνέχεια, το κουφάρι πρέπει να ταφεί με κατάλληλο τρόπο, όπως ορίζουν οι οδηγίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, ώστε αυτό να μην είναι προσβάσιμο σε άλλα ζώα και να σταματήσει εκεί ο κύκλος του θανάτου. Στη συνέχεια, ακολουθεί η αποστολή των δειγμάτων για ανάλυση, η κατάθεση μήνυσης και η προανακριτική διαδικασία που πραγματοποιούν οι αρμόδιες υπηρεσίες.
Υπάρχει κάποιο περιστατικό που έχει μείνει χαραγμένο στη μνήμη;
Δημήτρης: Μέχρι σήμερα έχω ερευνήσει 47 περιστατικά δηλητηρίασης και τα θυμάμαι ένα προς ένα. Αλλά την πρώτη σου φορά δεν την ξεχνάς ποτέ! Ήταν Μάρτιος του 2014 και εγώ και ο Κούκι μόλις έχουμε τελειώσει την εκπαίδευση μας. Θα έλεγα ότι ακόμη δεν με συμπαθούσε ιδιαίτερα μιας και ήμουν η «αιτία» που χώρισε από τον εκπαιδευτή του. Με παίρνουν τηλέφωνο ότι υπάρχει ένα νεκρό τσοπανόσκυλο σχετικά κοντά στα Μετέωρα. Παίρνω την απόφαση, φορτώνω το αυτοκίνητο και ξεκινάμε! Αφήνω τον Κούκι για πρώτη φορά σε αληθινό περιστατικό. Ξεκινάμε από το σκυλί που ξέραμε ότι ήταν ήδη εκεί και συνεχίζοντας βρίσκουμε άλλα 3. Κάποια στιγμή χάνω τον Κούκι πίσω από έναν θάμνο. Προχωράω λίγο και τον βλέπω να κάθεται δίπλα από ένα σωρό από κρέατα! 8 κιλά δολώματα συνολικά! Εκείνη την εικόνα νομίζω δεν θα την ξεχάσω ποτέ! Αυτήν λοιπόν η περιπολία σφράγισε τη δημιουργία της ομάδας μας!
Victoria: Η Ιόλη έχει την καλή τύχη μέχρι στιγμής να μην έχει πετύχει κανένα μεγάλο περιστατικό με πολλά νεκρά ζώα. Παρόλα αυτά, όλα τα περιστατικά είναι πολύ δυσάρεστα και μένουν δυστυχώς αξέχαστα, γιατί βρίσκεσαι πρόσωπο με πρόσωπο με όλη την κακία και την αγριότητα του ανθρώπου.
Ποια η ανταπόκριση από το κοινό και ιδιαίτερα από τις κοινότητες της υπαίθρου;
Δημήτρης: Μιας και τα δ.δ. είναι μια πρακτική που πλήττει όλη την κοινωνία και όλους τους χρήστες γης, μπορώ να πω ότι έχουν αγκαλιάσει την ομάδα και την εμπιστεύονται απόλυτα. Μετά από τόσα χρόνια, που για παράδειγμα έχω θάψει μαζί με τους κτηνοτρόφους τα δηλητηριασμένα τσοπανόσκυλα τους, έχουμε αναπτύξει μια σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Οι ΟΣ προσφέρουν λύση σε ένα πρόβλημα της κοινωνίας που μέχρι τώρα δεν υπήρχε! Γεφυρώνουν θα έλεγα το χάσμα μεταξύ των ανθρώπων της υπαίθρου και των ανθρώπων που ασχολούνται με τη διατήρηση της φύσης.
Victoria: Ο κόσμος συνήθως εντυπωσιάζεται πολύ και είναι ευγνώμων για τη βοήθεια, υποστήριξη και συμπόνια που τους προσφέρουμε σε ένα πρόβλημα όπου στις περισσότερες των περιπτώσεων, κανένας δεν τους δίνει καμία προσοχή.
Πώς είναι να έχεις ένα σκύλο για συνεργάτη;
Δημήτρης: Επιτρέψτε μου την έκφραση είναι μια σχέση «αγάπης και πάθους». Τον σκύλο τον «παντρεύεσαι»! Εσύ μπορεί να έχεις και άλλους φίλους, αλλά αυτός έχει μόνο εσένα. Είσαι ο αρχηγός της αγέλης του! Ποτέ δεν πρέπει να χάσεις αυτόν τον ρόλο μιας και πρόκειται για έναν σκύλο εργασίας με μια πολύ επικίνδυνη δουλειά μάλιστα. Είναι μια σχέση αφοσίωσης και πλήρους απασχόλησης!
Victoria: Είναι μία μοναδική εμπειρία, που επηρεάζει όχι μόνο την επαγγελματική σου ζωή αλλά και όλη την υπόλοιπη σου ζωή, φέρνοντας τα πάντα άνω κάτω (με την καλή έννοια!). Εκείνοι που φοβούνται τη δέσμευση όμως καλύτερα να αποφύγουν να έχουν έναν τέτοιο συνεργάτη!
Τι θα έλεγες σε αυτούς που τοποθετούν δηλητηριασμένα δολώματα στην ύπαιθρο;
Δημήτρης: Συνηθίζω να λέω ότι το «δίποδο θηρίο» είναι το μοναδικό ικανό να καταστρέψει τα πάντα… Στο δίποδο θηρίο λοιπόν που βάζει φόλες απλά ρωτάω «ΓΙΑΤΙ;» και στους φίλους του υπενθυμίζω ότι η σιωπή είναι συνενοχή!
Victoria: Τι να πεις σε κάποιον που δεν σέβεται τη ζωή;
Τι συμβουλές θα έδιδες σε έναν νέο και ίσως τον πρώτο χειριστή μιας τέτοιας ομάδας στην Κύπρο;
Δημήτρης: Γερό στομάχι! Θα δει πολύ θάνατο, θα αναγκαστεί να μπει στον τρόπο σκέψης του δράστη για να ερευνήσει το περιστατικό, θα αναγκαστεί να αφιερώσει κομμάτι από την ψυχή του! Αλλά κάθε δόλωμα που θα βρίσκει θα ξέρει ότι έσωσε μια ζωή και αυτό το αίσθημα λίγοι μπορούν να το νιώσουν!
Greek 
English