1. Προστατευόμενες περιοχές και αποκατάσταση της φύσης
Το ένα τρίτο σχεδόν του τόπου μας έχει ενταχθεί στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000, και αυτό είναι μια καλή αρχή. Πρέπει όμως να καθορίσουμε περισσότερες θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές και ταυτόχρονα να διασφαλίσουμε τη σωστή διαχείριση όλων των προστατευόμενων περιοχών. Ο επόμενος Πρόεδρος θα πρέπει να δώσει τέλος στη συζήτηση περί ‘ισορροπημένων’ αναπτύξεων σε προστατευόμενες περιοχές, ξεκαθαρίζοντας ότι οποιαδήποτε σχέδια ή προτάσεις για ανάπτυξη που θα αξιολογούνται ως καταστροφικές για την άγρια ζωή για την οποία προστατεύονται οι περιοχές αυτές θα απορρίπτονται. Με την προστασία ως βάση, ο επόμενος Πρόεδρος θα πρέπει στη συνέχεια να προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα, προωθώντας την αποκατάσταση υποβαθμισμένων οικοτόπων και οικοσυστημάτων, ξεκινώντας από τις προστατευόμενες περιοχές και πέρα από αυτές.
2. Χώρος για τη Φύση
Πέραν των προστατευόμενων περιοχών, χρειαζόμαστε πολιτικές για την ύπαιθρο γενικότερα και τα αστικά μας τοπία που να αφήνουν «χώρο για τη φύση» όπου είναι δυνατόν. Αφήνοντας έστω και μια γωνιά για τη φύση σε αρκετά μέρη, τότε συνολικά θα αρχίσει να φαίνεται η διαφορά για τη βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα. Αυτό έχει αποδειχθεί ότι λειτουργεί για τις γεωργικές εκτάσεις, όπου μόλις 10% «χώρος για τη φύση», με φυσική βλάστηση ή αγρανάπαυση, κάνει τη διαφορά. Μια κρίση όμως απαιτεί περαιτέρω φιλοδοξία, επομένως χρειαζόμαστε αγρότες που θα αφιερώσουν τουλάχιστον το 15% της καλλιεργήσιμης γης τους για αυτό τον σκοπό. Αυτό το μέτρο θα πρέπει να επεκταθεί σε κάθε διαθέσιμο χώρο ή κενό τεμάχιο σε κατοικημένες περιοχές σε πόλεις και χωριά, δημιουργώντας όλο και περισσότερο «χώρο για τη φύση». Με τα κατάλληλα κίνητρα για τους ιδιοκτήτες κενών τεμαχίων σε κατοικημένες περιοχές, αυτές οι άδειες εκτάσεις θα μπορούσαν να μεταμορφωθούν σε πράσινα ξέφωτα με ιθαγενή δέντρα, θάμνους και αγριολούλουδα.
3. Μια νέα επανάσταση στη γεωργία
Αυτό θα πάρει περισσότερο χρόνο, αλλά με τον «χώρο για τη φύση» ως αφετηρία, ο επόμενος Πρόεδρος θα πρέπει να ξεκινήσει ένα ολοκληρωτικό μετασχηματισμό του γεωργικού μας τομέα. Όσες γεωργικές πρακτικές εξαρτώνται από τη χρήση φυτοφαρμάκων για τη μεγιστοποίηση της παραγωγής θα πρέπει να εγκαταλειφθούν. Αυτές οι πρακτικές έχουν τεράστιο αντίκτυπο στα οικοσυστήματα των γεωργικών περιοχών ενώ, ειδικότερα, η εντατική εκτροφή ζώων αυξάνει σημαντικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Χρειαζόμαστε μια ριζική και αποφασιστική στροφή προς τη βιώσιμη παραγωγή. Αν τα αγροτικά μας προϊόντα είναι αποκλειστικά Κυπριακής παραγωγής και προωθούνται ως τέτοια, τότε μπορεί να δοθεί έμφαση στην ποιότητα αντί στην ποσότητα. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει οι γεωργικές επιδοτήσεις να αναπροσανατολιστούν και οι αγρότες να λάβουν την κατάλληλη τεχνική υποστήριξη, ώστε να μπορέσουν να πετύχουν βιώσιμη και ποιοτική παραγωγή.
4. Καθαρή ενέργεια
Ο επόμενος Πρόεδρος πρέπει να είναι αρκετά γενναίος ώστε να αγνοήσει το θέλγητρο του φυσικού αερίου και των υποσχέσεων που αυτό δίνει για γρήγορα κέρδη, και να επικεντρωθεί στη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα. Το ενεργειακό μας μέλλον έγκειται ξεκάθαρα στην αξιοποίηση της πολύωρης ηλιοφάνειας. Το φυσικό αέριο θα πρέπει να λειτουργήσει μόνο ως μεταβατικό εργαλείο που θα υποστηρίξει μια ριζική στροφή στα φωτοβολταϊκά. Η μετάβαση αυτή μπορεί να επιτευχθεί εντοπίζοντας τους χώρους όπου τα φωτοβολταϊκά πλαίσια δεν «κλέβουν» από καλές γεωργικές εκτάσεις ή προστατευόμενες περιοχές και να υποστηριχθεί με ελκυστικές επιδοτήσεις.
5. Αμπελοπούλια και κυνήγι
Χρειαζόμαστε μια ξεκάθαρη πολιτική «μηδενικής ανοχής» απέναντι στην παγίδευση πουλιών, με σκληρές ποινές. Αν και έχει σημειωθεί πρόοδος, το πρόβλημα παραμένει και θα επανέλθει εκδικητικά αν συνεχίσει να επιδεικνύεται οποιαδήποτε «ανοχή» προς την παγίδευση, την πώληση ή την κατανάλωση αμπελοπουλιών. Ομοίως, όλες οι παρανομίες που σχετίζονται με τη θήρευση, όπως η χρήση ηχομιμητικών συσκευών, χρειάζονται αποφασιστική αντιμετώπιση.